Zo'n 45.000 nomadische Nenets-Russen wonen al sinds mensenheugenis op de Jamalse toendra, het schiereiland boven de Russische poolcirkel. In 2018 trokken zij vanwege het smeltende ijs voor het eerst met hun rendieren niet naar het noorden. Deze slechte boodschap heb ik uit de aangrijpende documentaire Verovering van de Noordpool (2018), van Kadir van Lohuizen en zijn Russische collega Jo...

"Die mensen zijn weliswaar zwart, maar van binnen wel Russisch", beweerde een Russische vriendin stellig. En inderdaad: Russisch spreken ze als geen ander. Het doet me denken aan de cabaretier Steven Brunswijk die als zwarte Brabander het dialect beter beheerst dan ik. Maar Rusland is een veel gecompliceerder land, met zijn ideologisch egalitaire Sovjetverleden, zijn alsmaar nationalistischer word...

Door Rusland reizen om het land beter te leren kennen deed ik eigenlijk nooit alleen. Altijd was er wel een Russische vriend of collega als steun en toeverlaat. Met de trein reisde ik van noord naar zuid langs de Wolga en van west naar oost van Tomsk naar Vladivostok. De 'volledige' Transsiberië Express, van Moskou tot Vladivostok, staat al jaren op mijn verlanglijstje. Maar mijn Russische vriende...