In de Oekraïne-oorlog zien we vaak beelden van soldaten in een dug-out, een soort kuilwoning voor oorlogstijd. Een eeuw geleden was een kuilwoning in het Russische dagelijkse leven heel gewoon. De foto laat een moeder met dochter zien voor zo'n soort woning tijdens de hongersnood van 1921. Tien jaar later zouden miljoenen 'koelakken' en andere door Stalin verdrevenen vooral in Siberië kuilwoningen...
Kluizenaars, hoe afgezonderd ook, vormen een afspiegeling van hun samenleving. Daarom kun je verschillen verwachten tussen bijvoorbeeld Russische en westerse kluizenaars. In het onmetelijke Rusland geldt al eeuwenlang dat je de bossen in kunt vluchten wanneer je echt in de problemen komt. De Siberische taiga staat erom bekend dat je 'nooit wordt gevonden' als je dat niet wilt. Opstandige boe...
Of Poetin een ondergronds oorlogsverblijf heeft is onbekend maar ligt voor de hand. Geheimhouding van dit soort locaties is belangrijk, want een directe aanval kan de allerbeste schuilkelder compleet vernietigen. De ooit strikt geheime regeringsschuilkelder uit de Koude Oorlog kun je nu in Moskou gewoon bezichtigen. Eind 1991, bij het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, kwam een stuk onbekend Moskou ...