Kluizenaars, hoe afgezonderd ook, vormen een afspiegeling van hun samenleving. Daarom kun je verschillen verwachten tussen bijvoorbeeld Russische en westerse kluizenaars. In het onmetelijke Rusland geldt al eeuwenlang dat je de bossen in kunt vluchten wanneer je echt in de problemen komt. De Siberische taiga staat erom bekend dat je 'nooit wordt gevonden' als je dat niet wilt. Opstandige boe...
Russen houden van 'diep' denken en breedsprakigheid en inderdaad, daar geniet ik zelf ook van. Maar na een hoogoplopende discussie met Russische vrienden in 2014 over de Krim-annexatie begreep ik dat ik in hun ogen schromelijk tekort was geschoten. Als verweer had men van mij een welluidend filosofisch vergezicht over het liberale Westen verwacht. En hoe reageerde ik? Morele paniek. Want waar was ...
Zo'n 45.000 nomadische Nenets wonen al sinds mensenheugenis op de Jamalse toendra, het schiereiland boven de Russische poolcirkel. In 2018 trokken ze voor het eerst zoals gebruikelijk níet naar het noorden met hun rendieren, want het steeds verder smeltende ijs stond dat niet langer toe. De trekroute voor hun kuddes was daarvoor al alarmerend kort geworden door de vondst van olie en gas. Overal li...