A- A A+

Als antropoloog wil ik Rusland in het sociale detail tot leven wekken. In deze blog bericht ik tweewekelijks over mijn ervaringen tijdens mijn Russische reizen. Maar ook een nieuwsbericht, publicatie of speciale gebeurtenis uit de Russische geschiedenis kunnen me aanzetten tot reflectie. Bij de blogs vindt u een illustratief YouTube-filmpje.

Vrije liefde in een onvrij Rusland

Kollontaj--dybenko--familie-290821 Kollontaj en Dybenko met familie

Welke vrouw bedrijft in het huidige Rusland de vrije liefde? Ik bedoel het openlijk hebben van een seksuele partner zonder de daarbij behorende maatschappelijke plichtplegingen. Ik ken op dat gebied genoeg Russische mannen, maar geen enkele vrouw. Of blijven deze vrouwen liever onder de radar omdat het patriarchale familieleven er tegenwoordig zo dwingend wordt gepropageerd? Gelukkig hebben Russische vrouwen wel degelijk ervaring met wat mannen altijd al hebben gedaan. Laten we eens enkele opmerkelijke voorbeelden uit de Russische geschiedenis bekijken. 

 

Zoals de adellijke Russische intellectueel en revolutionair Alexandra Kollontaj. Kollontaj werd de hoogste vrouw in de eerste regering van Lenin en haar socialisme was onverbrekelijk verbonden met persoonlijke seksuele relaties zonder wettelijke, patriarchale of materiële beperkingen. "Seksualiteit is een menselijk instinct en even natuurlijk als honger en dorst" stelde ze in haar Stellingen over een Communistische Moraal. In 1914 begon ze een liefdesaffaire met de bolsjewiek en autodidact Alexander Sliapnikov, een 13 jaar jongere metaalarbeider uit de provincie. En enkele jaren later werd ze verliefd op Dybenko, een 17 jaar jongere matroos. Wat deze vrouw tekent is dat ze zich niets aantrok van de toentertijd dominante moraal van vrouwelijke onderdanigheid. 

 

Maar hét grote Russische voorbeeld is toch wel de vrije liefde van Catharina de Grote in de 18de eeuw. Op seksueel gebied deed ze wat ze wilde en als tsarina kon ze zich dat kennelijk veroorloven. Terwijl ze het immense Russische Rijk intelligent maar met harde hand regeerde, deelde ze het bed met zo'n twaalf jongere minnaars, waaronder de beroemde prinsen Potjomkin en Orlof. Zelfs de Franse afstandelijke verlichtingsfilosoof Diderot leek gevoelig voor de erotische sfeer die tijdens zijn bezoek rondom haar hing. Als ze er genoeg van had gaf ze hen een landgoed als beloning en nam een ander. Catherina schreef in haar memoires dat conservatieven in haar regering haar 'masculiene' manier van denken en doen afschilderden als dé oorzaak van het morele verval van Rusland. Toch bleef de tsarina onverstoorbaar haar eigen gang gaan. Toen ze op 67-jarige leeftijd overleed stond haar laatste minnaar, de ruim 40 jaar jongere prins Zoebov, aan haar sterfbed.

  

Natuurlijk waren Kollontaj en Catharina de Grote machtige vrouwen. En Kollontaj handelde ook politiek correct: de arbeidersklasse was in haar tijd immers de gepriviligeerde klasse geworden en vrouwen uit hogere kringen deden er veiligheidshalve verstandig aan hun liefdespartners daar te zoeken. De minnaars van Catharina de Grote waren talentvol en vervulden cruciale functies aan haar hof. Tegenwoordig zie je eerder een tegengestelde beweging. In Rusland vallen nu vooral vrouwen op die zich door hun mooie uiterlijk wettelijk weten te verbinden aan oudere machtige mannen, de zogeheten sugardaddy's. Vooral financiële en maatschappelijke onzekerheid lijken het seksuele gedrag van vrouwen te bepalen. #MeToo is in Rusland tot nu toe niet aangeslagen. De vrije liefde blijft zo te zien nog steeds een exclusieve luxe voor machtige Russische vrouwen. En voor mannen in het algemeen natuurlijk. 

 

Verwante blogs:

De liaison tussen Catharina en Diderot (juni 2019)

#MeToo-zaadjes vallen op onvruchtbare Russische bodem (jan 2018)

De dienstbare Russische vrouw (april 2017)

Youtubefilmpje 'Aleksandra Kollontaj', fotoreportage over Kollontaj met lied DKPqueer van de Duitse Communistische Partij,  2018

(3,29min)

 

Reacties

 
Er zijn nog geen reacties.
Log in of registreer je als je een reactie wil schrijven.