Wie zijn de Wagner-huurlinggevangenen?

Graven van Wagnersoldaten (beeld uit video, mei 2023)

De verhalen over gedode huurlinggevangenen komen deze keer uit het dorp Ladosjkaja aan de Koebanrivier in zuidwest Rusland. Huurlinggevangenen zijn gevangenen die als huurling vechten in de Oekraïne-oorlog. Familie en dorpelingen vertellen aan de onafhankelijke onderzoekssite i-Stories wie zij waren. Wagnerleider en zakenman Jevgeni Prigozjin ronselde eind vorig jaar tegen een goed salaris en met de garantie van vrijlating 50.000 extra soldaten uit gevangenissen en strafkampen. De Wagnerleider bevestigt dat 20% van deze gevangenen in de Oekraïne-oorlog is gedood en vermoedelijk is minstens een gelijk percentage gewond, vermist of gedeserteerd, bijna de helft van het totaal dus. Om nieuwe munitie bij het Ministerie van Defensie af te dwingen liet hij op internet bergen lijken van huurlingen zien. De meeste gevangenen vochten in Bachmoet. Wie zijn ze en waarom besloten ze op het aanbod van Wagner in te gaan? 

Armoede, alcoholisme en 'afwezige' ouders lijken hier de voorboden voor een crimineel leven. Alexander Sitavichus ging al in 2012 naar de Donbas om er te vechten. Met zijn Kalasjnikov die hij uit de oorlog had meegenomen doodde hij in een dronken driftbui drie 'donkere' mannen vanwege hun etniciteit en belandde voor twintig jaar in de gevangenis. Met de belofte van een heldenleven begon Sitavichus voor Wagner te werken, maar kwam na twee maanden al terug in een kist. Nu ligt hij op hetzelfde kerkhof als zijn slachtoffers. 

       Joeri Gavrisjov ontmoette zijn vriendin in een opvoedingsgesticht en beiden waren wees. Gavrisjov kwam uit een groot armoedig gezin met een alcoholische moeder. Uit jaloezie vermoordde hij de vriendin met een steen op haar hoofd. Zijn broer herinnert zich over de thuissituatie dat ze net een nest kleine wolven waren: "We voedden onszelf op." Met een gevangenisstraf van acht jaar in het vooruitzicht zag Gavrisjov zijn vertrek naar de oorlog als zijn lot dat hij toch niet kon ontlopen, aldus een vriend. 

       Dimitri Vasjenko deed in zijn leven niets anders dan stelen van dorpsbewoners en belandde steeds weer in de gevangenis. Een dorpsvrouw vertelt: "Niemand voedde hem op, zijn moeder dronk haar hele leven." In 2020 slingerde hij drugs over de gevangenismuren, werd gepakt en kwam tien jaar vast te zitten. Een kennis analyseert: "Zijn leven was betekenisloos maar dat was de oorlog ook." 

Deze volgens Prigozjin 'ideale kandidaten' werden daar ingezet waar een 'vuile oorlog' nodig was om te winnen, zoals in Bachmoet . Dit eiste zijn tol: het dodenaantal was immens en de drie gevangenen vochten er slechts enkele maanden. Om zijn huurlingen in het gareel te houden hanteerde Wagner nietsontziende methodes. Bekend is de video waarop een deserteur met een sloophamer werd doodgeslagen. Verontruste soldatenfamilies begonnen publiekelijk te klagen dat ze alleen maar te horen kregen dat alles in orde was dan wel dat hun zoon was 'vermist'. 'Vermissing' betekent in de praktijk dat Wagner het achterstallige loon en de beloofde hoge schadeloosstelling bij overlijden niet aan de familie hoeft uit te betalen. Twee van de genoemde huurlinggevangenen lagen op zogenaamde 'Wagner-kerkhoven' en de dorpelingen wisten van niets. Het hoge aantal doden bleef ook in de Russische gevangenissen niet onopgemerkt. Deze huurlinggevangenen besloten op het aanbod van Wagner in te gaan omdat de oorlog als heroïsch werd voorgesteld en hun leven sowieso uitzichtloos was. Maar bij zijn tweede rekruteringsronde in februari 2023 stuitte Prigozjin op slechts een enkele aanmelding: de oorlog bleek uiteindelijk nog erger dan de gevangenis.

Verwante blogs:

Waarheid en leugen in Rusland (mei 2017) (Wagnerleider Jevgeni Prigozjin begon als zakenman in 2016 een 'trollenfabriek' in Sint-Petersburg om leugens over het Westen te verspreiden)

Gijzelaars van de wodka (jan 2017)

Waarom lijden Russen zoveel meer dan wij? (okt 2016)

Youtubefilmpje over Wagnerhuurlingen als zogenaamde nieuwe helden, mei 2023 (Russisch gesproken)