Waarom vecht het Siberisch Legioen voor Oekraïne?

Het wapenschild van het Siberisch Legioen

Grote groepen hoogopgeleide Russen die oproepbaar zijn voor het leger zijn vertrokken naar het buitenland om voor de duur van de Oekraïne-oorlog veilig te zijn. De Russische autoriteiten gaan opvallend coulant om met deze deserteurs en met ouders die verblijf in Kazachstan of in een ander land financieel mogelijk maken. Omdat de oorlog zo lang duurt, komen deze jonge mannen langzaam terug naar hun families in Rusland. De vraag die blijft hangen is of deze deserties zijn te beschouwen als een verzetsdaad. Maar het effect als zodanig is er natuurlijk wel. Rusland moet op zoek naar andere bronnen om het soldatentekort aan te vullen.

Echt verzet tegen de oorlog is er ook. Niet massaal natuurlijk, er staan strenge straffen op, ook voor familie. Maar er zijn Russen die zelfs aan Oekraïense kant strijden tegen Rusland. Het gaat vooral om etnische Russen maar ook om inheemse minderheden uit Siberië die dienen onder Oekraïense vlag. Zo is er een Russisch Vrijheidslegioen en een Siberisch Legioen die beide voor Oekraïne vechten.

Het Russische Vrijheidslegioen bestaat uit etnische Russen, voornamelijk overgelopen Russische soldaten en ex-krijgsgevangenen. Zij maken deel uit van het Oekraïense leger dat ook hun salarissen betaalt. Een van hen is de 50-jarige Moskouse Igor Voloboejev, oud-vicepresident van de prestigieuze Gazprombank. Van oorsprong een Oekraïner kon Voloboejev, omdat hij zo belangrijk was, als een van de weinigen de oorlog tegen Oekraïne vanaf het begin veroordelen. Tegen The Guardian verklaart hij: "Ik was al bekend bij het grote publiek en daarom kan ik me uitspreken. Voor de andere leden is het te gevaarlijk omdat ze dan hun familie en anderen in gevaar brengen."

De inheemse bevolking van Siberië is een belangrijke rekruteringsbron geworden van soldaten voor Poetin. Deze bewoners zijn van oorsprong veelal nomadische groepen die zo arm zijn dat velen zwichten voor de soldatensalarissen die Poetin kan betalen. Iedere vaste inwoner van Siberië is uiteraard Rus, maar een aanmerkelijk deel van de oorspronkelijke Siberische bevolking wil liever Boerjat, Jakoet, Tuvaan, Evenk of Kalmuk genoemd worden. Er is een sluimerende wens om onafhankelijk van Rusland te zijn, al beseffen zij maar al te goed dat dit niet mogelijk is. Zij zien dat de opbrengst van alle waardevolle delfstoffen zoals olie, gas, nikkel, goud, zilver, lood, zink en diamanten rechtstreeks naar Moskou gaat en zij er nauwelijks iets voor terugkrijgen. Afgezien dan van de enorme schade die de mijnbouw aanricht aan de oorspronkelijk zo ongerepte wereld van de toendra’s. 

Het Siberische Legioen wordt gevormd door de meest fanatieke aanhangers van het verzet tegen de heerser die hun leefgebied leegrooft en hun broeders als kanonnenvoer gebruikt. Hun leider, de Jakoet Vladislav Ammonosov, diende vroeger in de gevreesde veiligheidsdienst van Poetin, de GROe. Het Siberisch Legioen vecht net als het Vrijheidslegioen als onderdeel van het Oekraïense leger mee tegen Rusland. Ze weten dat ze niet meer terug kunnen naar hun vaderland en hebben alle banden met Rusland verbroken.

Ook Oekraïne heeft soldaten nodig en de Russische legioenen zijn zeer welkom omdat ze aanvallen kunnen uitvoeren op Russische stellingen zonder dat er Oekraïense militairen bij betrokken zijn. Dit voorjaar vochten ze al in de Russische regio Belgorod aan de Oekraïense grens, als antigeluid tegen de laatste presidentsverkiezingen. Het risico is natuurlijk dat er spionnen meekomen en het Oekraïense leger geïnfiltreerd raakt door saboteurs. Oekraïne doet zijn uiterste best om deze legioenen te screenen en let erop waar ze hen voor inzet. Volgens militaire experts zijn de Russische legioenen vooral van belang omdat ze het moreel van de Russische bevolking ondermijnen en niet zozeer vanwege hun slagkracht aan het front.

Verwante blogs:

Inheemse minderheden vooral Russisch soldatenslachtoffer in Oekraïne (juni 2022)

Kunnen inheemse minderheden Poetins positie ondermijnen? (juli 2023)

Youtubefilmpje: 'Russian Fighters Joining Ukraine's Cause: Siberian Battalion Calls for Putin's Removal' (Times Now World, april 2024): 'The Siberian Battalion, consisting of Russians who have enlisted in the Ukrainian military to fight against their own country, conducted a training session in the Kyiv region.'