In de 19de eeuw kwamen in Rusland overal unversitaire studies van inheemse minderheden op. Aanvankelijk vormde het een onderdeel van 'Archeologie'. Later kreeg het een aparte naam zoals 'Etnografie' of 'Etnologie', vergelijkbaar met wat in het Westen Culturele Antropologie wordt genoemd. Vijf Russische universiteiten verzorgen nu een aparte graad in de 'Culturele Antropologie': de Staatsuniversiteit van Moskou, de Staatsuniversiteit en de Europese Universiteit van Sint-Petersburg en de Technische Staatsuniversiteit van Saratov. Aan andere universiteiten wordt wel 'Culturele Antropologie’ gegeven, maar alleen als bijvak, bijvoorbeeld aan de
Staatsuniversiteit van Kazan en Tomsk.
De Russische antropologie is nauw verbonden met de opkomst van ontdekkingsreizigers, vaak onder leiding van Westerse wetenschappers. Beroemd is de antropologische expeditie aan het einde van de 19de eeuw: 'The Jesup North Pacific Expedition'. De expeditie vond plaats in Siberië, Alaska en Canada en stond onder leiding van de beroemde Amerikaanse antropoloog Franz Boas. Het doel was de onderlinge relaties te onderzoeken van de inheemse bevolking aan weerszijde van de Beringstraat.
In de 20ste eeuw veroorzaakte weer een andere reden de verdere bloei van de antropologie. Na de Russische Revolutie gingen Sovjet antropologen op zoek naar het communistisch gehalte van inheemse samenlevingen. Tegenwoordig is het antropologisch onderzoek wegens gebrekkige financiële middelen weer drastisch ingeperkt.
De lezing heeft de volgende thema's als onderwerp:
- Antropologie in de 19de eeuw: De ontdekkingsreizigers
- Antropologie in de 20ste eeuw: De ideologische Sovjet Antropologie
- Antropologie in de 21ste eeuw: Een kwijnend bestaan
- De geschiedenis van antropologisch onderzoek onder inheemse minderheden: enkele casestudies
- De relatie tussen antropologisch onderzoek en maatschappelijke positie van inheemse minderheden
In overleg kan de lezing met andere onderwerpen worden aangevuld of uitgebreid tot een meerdaagse cursus. Zie voor ideeën voor eventueel andere of aanvullende onderwerpen ook mijn blogs.