Wie in Rusland profiteren van de oorlog tegen Oekraïne?

(foto uit video)

Heel veel Russen verdienen aan de Oekraïne-oorlog. De oorlogseconomie draait op volle toeren en een kwart van de nationale begroting gaat inmiddels naar defensie en aanverwante zaken. Alleen als Poetin je gunstig gezind is kun je een graantje meepikken. Pro-oorlog zijn heeft financieel dus zin. Om een drietal voorbeelden te noemen. Poetin-gezinde oligarchen runnen alle profijtelijke defensie-gerelateerde bedrijven. Na het verdwijnen van de westerse concurrentie grijpen Russische ondernemers hun kans. En arme dorpen en arme mensen zien hun inkomen soms meer dan verdubbelen. Maar kan het tij ook keren?

De een zijn dood is de ander zijn brood. Het voordeel voor de oligarchen spreekt voor zich. Maar denk ook eens aan alle Amerikaanse horecabedrijven zoals MacDonalds en KFC, die vanwege de sancties uit Rusland zijn verdwenen en nu onder een Russische eigenaar verder gaan. Een minder bekend voorbeeld is het gat dat westerse glossy tijdschriften zoals Vogue en Glamour hebben achtergelaten. De onafhankelijke newssite Meduza verhaalt hoe de glossy Moskvitsjka (letterlijk De Moskouse vrouw) daarvoor in de plaats kwam. In het artikel wordt duidelijk dat het uitgeven van dit nieuwe dure tijdschrift zonder de hulp van het Kremlin niet zou zijn gelukt. Rusland wil hiermee laten zien, zo vertelde een insider conform de opvattingen van de regering, dat "van je land houden oké is" en dat ook Rusland "modebewust, cool en rijk is".

Tenslotte profiteren de frontsoldaten en hun sociale omgeving. Veel van deze soldaten komen uit arme regio's. Hun salaris is wel vijf keer hoger dan ze gewend zijn en als ze sneuvelen krijgt hun familie een in hun ogen duizelingwekkend bedrag uitgekeerd. Met name onder arme inheemse bevolkingsgroepen zoals de Boeriaten stijgt vanwege het grote aantal gedode soldaten het gemiddeld dorpsinkomen aanzienlijk. Dankzij dit soort schadevergoedingen zie je eertijds behoeftige dorpen nu al opbloeien. Hoe cynisch ook, het lijkt erop dat families in deze dorpen juist vanwege het extra inkomen volop soldaten zullen blijven leveren.    

Maar er zijn rijke Russen die juist door de oorlog hun inkomsten sterk zien dalen doordat ze afhankelijk waren van de westerse economie. En ook zij die rijk werden van de met de westerse handel gepaard gaande weligtierende corruptie hadden opeens het nakijken. De belangentegenstellingen binnen de elite kunnen leiden tot politieke splitsing. En er zijn veel arme mensen wiens mannen inmiddels aan het front zijn gestorven en het daarvoor verkregen geld op is. Hoe moeten zij verder leven zonder kostwinner? De presidentsverkiezingen begin volgend jaar zouden een moment kunnen vormen waarop de Russische elite alsnog uitelkaar valt en behoeftige families zoveel mannen hebben verloren dat ze Poetin niet langer willen steunen. Alleen de Russische substituten voor westerse bedrijven lijken voorlopig zonder zorgen: ze zijn populair en westerse ondernemingen zullen hoe dan ook niet snel terugkeren.

Verwante blogs:

Kunnen inheemse minderheden Poetins positie ondermijnen? (juli 2023)

Inheemse minderheden vooral Russisch soldatenslachtoffer in Oekraïne (juni 2022)

Youtubefilmpje: 'Russia oligarchs: Can billionaires stop Putin in Ukraine?', Channel 4, 2022