A- A A+

Het Russisch nationalisme staat hier centraal. De politicus Aleksej Navalny is behalve een populaire anti-corruptieactivist ook overtuigd nationalist. Hoe komt het dat het nationalisme in Rusland zo alom aanwezig is? Waar komt de in Rusland zo populaire slogan ‘autocratie, nationalisme en orthodoxie’ vandaan? Peter de Grote droeg in de 18de eeuw al zijn steentje bij aan de wording van het Russische nationalisme. Hoe zag dat eruit en hoe ging het daarna verder? En is het nationalisme de laatste jaren van inhoud veranderd? [Foto: Fontein 'Vriendschap van de Naties', VDNKh, Moskou] 

Het 'sovjet-nationalisme' beïnvloedde de Russen op velerlei manieren. In de opmars naar het communisme moesten de aspiraties van het gewone volk zo positief mogelijk worden voorgesteld. Narodnost, de vorming van de 'juiste' nationale identiteit, werd officieel de sociale verantwoordelijkheid van speciale beroepsgroepen. Schrijvers maar ook antropologen kregen een nauw omschreven taak: de sovjet-interpretatie van 'narodnost' toepassen op het dagelijks leven en op de inheemse bevolking. In 1930 kwam de 'Nationaliteitenpolitiek' van de grond. De grootste etnische groepen die geografisch waren verankerd kregen beperkt zelfbestuur en cultuursubsidie. Tegelijkertijd moesten ze voldoen aan het communistische ideaal. De maatschappelijke effecten waren desastreus.

De lezing bevat de volgende thema's:

  • Hoe werkte de sovjet-ideologie van 'narodnost'?
  • Op welke wijze gingen de schrijvers om met hun opdracht het socialisme te bevorderen?
  • Op welke wijze gingen de antropologen te werk om etnische minderheden in kaart te brengen?
  • Wat waren de sociale effecten van de 'narodnost' politiek op de Russische bevolking?

Deze lezing kan op verzoek worden uitgebreid tot een cursus of worden aangevuld met andere actuele onderwerpen over het nationalisme in de periode 1917-1991. Zie voor ideeën voor eventueel andere of aanvullende onderwerpen ook mijn blogs.